|
|
 |
Kırşehir (il)
Kırşehir ili, Türkiye Cumhuriyeti'nin İç Anadolu Bölgesinde yer alan bir ildir.
1867 yılında bucak, 1869 yılında ilçe, 1870 yılında sancak olmuş, Avanos, Keskin ve Mecidiye (Çiçekdağı) ilçeleri Kırşehir'e bağlanmıştır. 1921 yılında bağımsız mutasarrıflık, 1924 yılında il olan Kırşehir'e Avanos, Çiçekdağı, Hacıbektaş, Mucur ilçeleri bağlanmıştır. 1944 yılında ilçe olan Kaman, Kırşehir'e bağlanmıştır.
20 Temmuz 1954 tarihinde Başbakan Adnan Menderes'in siyasî rakibi Osman Bölükbaşı'nın memleketi olan Kırşehir'den her seçimde tulum çıkarmasından duyduğu kırgınlık hissinden kaynaklanan bir politik karşı hamle olarak, Nevşehir il, Kırşehir de Nevşehir iline bağlı bir ilçe haline getirilmiş Çiçekdağı ilçesi Yozgat'a, KamanAnkara'ya, Hacıbektaş, Mucur ve Avanos da Nevşehir'e bağlanmıştır.
Kırşehir, 1 Temmuz 1957'de tekrar il haline getirilmiş ve Yozgat'ın Çiçekdağı, Ankara'nın Kaman ve Nevşehir'in Mucur ilçeleri tekrar dahil edilmiştir. 2010 TUIK verilerine göre ilimizde merkez ilce ile beraber 7 ilce, 23 belde ve 234 köy vardir.
Kırşehir tarihi, Hititler dönemi ile anılmaya başlar. Fakat, ilin adının o zaman ne olduğu henüz bilinmemektedir. İlin bir ara Aquae Saravenas (Akova - Saravena) adıyla (M.Ö. 2.yy.) bilindiği anlaşılmıştır. Önceleri Makissos (Macissus) adıyla anılan kent, İmparator I. Jüstinianos devrinde (527-568) yeniden kurulmuş ve Jüstinianopolis diye anılmaya başlamıştır.
Kırşehir adı
Uçsuz bucaksız kırın ortasında yükselen bu kente Türkler "Kır şehri" adını vermişlerdir. Kır şehri zamanla halk dilinde "Kırşehir" oldu. Bu gün bile bazı köylerinde yaşayan halk, burasını Kır şehri diye anar. Kırşehir ismi Türkçe'dir. Bir rivayete göre de Timur'un Anadolu'ya gelişinde kendisine karşı koyan burada yaşayan halkı göstererek "kırın şehri" dediği, daha sonra bunun Kır şehri olarak değiştiği ve busa günkü ismini aldığı da söylenmektedir.
İlçeler
- Kırşehir merkez
- Akçakent
- Akpınar
- Boztepe
- Çiçekdağı
- Kaman
- Mucur
İklim
Kırşehir'de, kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve genellikle kurak geçen karasal iklim görülür. Son yıllarda, yaz yağışlarında artışlar görülse de, Thorntwait'in iklim tasnifine göre, Kırşehir yarı kurak iklim özelliğine sahiptir. İldeki yıllık sıcaklık ortalaması 11.3 °C, yıllık ortalama yağış miktarı ise 415,9 kg/m2'dir.
Şive
Türkçe'nin Kırşehir ilinde kullanılan şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre şöyledir:
|
3. Batı Anadolu ağızları
3.1.1. Afyonkarahisar, Eskişehir, Uşak, Nallıhan
3.1.2. Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik
3.1.3. Aydın, Burdur, Denizli, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla
3.1.4. Antalya
3.2. İzmit, Sakarya
3.3.1. Zonguldak, Devrek, Ereğli
3.3.2. Bartın, Çaycuma, Amasra
3.3.3. Bolu, Karabük, Ulus, Kurucaşile
3.3.4. Kastamonu
3.4.1. Göynük, Mudurnu, Kıbrıscık, Seben
3.4.2. Kızılcahamam, Beypazarı, Çamlıdere, Güdül, Ayaş
3.4.3. Çankırı, İskilip, Kargı, Bayat, Osmancık, Tosya, Boyabat
3.5.1. Sinop, Alaçam
3.5.2. Samsun, Kavak, Çarşamba, Terme
3.5.3. Ordu, Giresun, Şalpazarı
3.6.1. Ladik, Havza, Amasya, Tokat, Erbaa, Niksar, Turhal, Reşadiye, Almus
3.6.2. Zile, Artova, Sivas, Yıldızeli, Hafik, Zara, Mesudiye
3.6.3. Şebinkarahisar, Alucra, Suşehri
3.6.4. Kangal, Divriği, Gürün, Malatya, Hekimhan, Arapgir
3.7.1. Akçadağ, Darende, Doğanşehir
3.7.2. Afşin, Elbistan, Göksun, Andırın, Adana, Hatay, Tarsus, Ereğli
3.7.3. Kahramanmaraş, Gaziantep
3.7.4. Adıyaman, Halfeti, Birecik, Kilis
3.8. Ankara, Haymana, Balâ, Şereflikoçhisar, Çubuk, Kalecik, Kırıkkale, Kızılırmak, Çorum, Yozgat, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kayseri,Şarkışla, Gemerek
3.9. Konya, Mersin
|
Kardeş Şehirler
- Kocaeli(İzmit), Bursa, Şanlıurfa, Gazze(Filistin), St. Petersburg(Rusya), Sciacca(İtalya)
Sıcaklık
İldeki dağlık ve ovalık alanlar arasında yıllık ortalama sıcaklık farkı çok fazla değildir. İlçeler arasındaki sıcaklık farkı 1°C-1.5°C civarındadır. Merkez ilçede yıllık ortalama sıcaklık 11,3°C iken, Kaman'da 10.2°C, Çiçekdağı'nda 11,7°C, Mucur'da da 11.7°C, Akçakent'te 9.6°C, Akpınar'da ise 9.9°C'dir. Kırşehir'in çevre illerle olan sıcaklık farkı yine 1°C-1.5°C dolayındadır. Ankara'da 11,8 °C, Kırıklale'de 12.5°C Nevşehir'de 10,5°C, Yozgat'ta 9,0°C'dir.
Yağış
Kırşehir'de ortalama aylık yağış dağılımı
| Ay |
Oca |
Şub |
Mar |
Nis |
May |
Haz |
Tem |
Ağu |
Eyl |
Eki |
Kas |
Ara |
| kg/m2 |
39.6
|
31.2
|
35.6
|
50.2
|
44.8
|
31.1
|
6.6
|
5.2
|
13.8
|
32
|
43.6
|
45.8
|
Ünlü Kişiler
|
|
 |
|
|
|
|
.svg)
